Een tijdje geleden besprak ik met een buurman
aard en wezen van complottheorieën. Uit deze discussie rolden twee conclusies.
Je moet niet alles geloven wat de overheid je wil wijs maken (het verschil
tussen de Rijksvoorlichtingsdienst en Comical Ali is er een van graad, niet van
aard, nietwaar). Maar waarom zou je dan wel de Ware Feiten en de Werkelijke
Redenen, zoals gepresenteerd door de liefhebbers van complottheorieën, voor
waar moeten aannemen? Er zijn daarvoor toch allerlei alternatieven die je kunt
exploreren, zeker als je niet zo aan de feiten gebonden bent?
Neem bijvoorbeeld de moord op president Kennedy (“JFK”), of liever de moord op
diens moordenaar. Jack Ruby legde Oswald ontegenzeggelijk het zwijgen op, maar
daarmee is een complot achter de eerste moord allerminst bewezen. Ik zal u
haarfijn uitleggen wat er werkelijk gebeurd is.
Het uitgangspunt is dat Ruby, nachtclubeigenaar
in Dallas, banden met de maffia had. James Ellroy portretteert Ruby als zodanig
in zijn roman American Tabloid (1995). Daarin is de moord op Kennedy
afgesproken werk, zij het niet zozeer het resultaat van een complot als wel van
tamelijk onhandige, geïmproviseerde maatregelen van een stel maffiosi en
overheidsdienaren die zich in de nesten hebben gewerkt; volgens de plannen zou
Oswald de fall guy zijn. Het is niet onaannemelijk dat Ruby in
werkelijkheid zulke banden had, en dat deze, bijvoorbeeld door nog openstaande,
rentedragende leningen, waren begonnen te knellen. Ruby verneemt van de moord
en denkt, daar heeft iemand – een kennis – opdracht toe gegeven. Een motief kon
hij zich gemakkelijk voorstellen, en de mogelijkheden van de maffia – daar
dacht hij maar liever niet over na. Alleen, de dader was kennelijk niet zo’n
vakman, want die was gepakt. Om nu bij de maffia in een goed blaadje te komen,
besluit Ruby Oswald om het leven te brengen, voordat deze iemand kan
impliceren. Ik weet niet hoe desperaat Ruby was, maar misschien rekende hij, op
grond van de indruk die de moord op Amerika gemaakt had, op verzachtende
omstandigheden, net als bij een crime passionel vroeger in
Frankrijk. “Ik deed het voor Jacky,” verklaarde Ruby immers tegen de politie,
althans, dat meen ik me te herinneren.
Alleen was Oswald niet de fall guy, maar
wel degelijk de dader, handelend, niet in opdracht, maar voor eigen rekening,
voor wat voor motieven dan ook, die niet noodzakelijkerwijs rationeel hoeven te
zijn geweest.
Maar de second gunman on the grassy knoll dan?
Als die er al geweest is (de foto’s zijn, op zijn minst, nogal vaag), dan was
dat misschien wel de ingehuurde kracht – of een andere amateur met moverende,
maar persoonlijke motieven om de president dood te schieten. Hoe dan ook, hij
was te laat.
Wat is nu de joodse kant van dit vraagstuk?
Welnu, Jack Ruby, né Jacob Rubinstein, was een sjtikl misjpoche.
Bepaald niet dichtbij, maar volgens de regels van de Jewish geography,
zoals misjpochologie in het Engels heet, staan we wel degelijk op dezelfde
kaart: de dochter van Ruby zijn broer was getrouwd met de oudste broer van de
echtgenoot van mijn oudste dochter. Niet eens zo ingewikkeld!
Aanbevolen literatuur: David Aaronovitch, Voodoo
Histories (2009)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten